ΜΑΡΙΟΣ ΧΑΚΚΑΣ (1931-1972)

Tόπος Γέννησης: Μακρυκώμη
Έτος Γέννησης: 1931
Έτος Θανάτου: 1972
Λογοτεχνικές Κατηγορίες: Πεζογραφία
Ποίηση
Θέατρο - Σενάριο

Ο Μάριος Χάκκας γεννήθηκε στη Μακρακώμη Φθιώτιδας, γιος του Γεωργίου Χάκκα και της Σταυρούλας Καρατσαλή. Τέσσερα χρόνια μετά τη γέννησή του εγκαταστάθηκε με την οικογένειά του στην προσφυγική συνοικία της Καισαριανής. Εκεί ο Χάκκας τέλειωσε το Δημοτικό σχολείο (1937-1943) και στη συνέχεια γράφτηκε στο 7ο Γυμνάσιο Παγκρατίου. Τα μαθητικά και εφηβικά του χρόνια σημάδεψαν τα γεγονότα της γερμανικής κατοχής και του εμφυλίου. Το 1950 αποφοίτησε από το γυμνάσιο και υπηρέτησε στο πολιτικό στρατόπεδο της Γυάρου ως σπουδαστής της Σχολής Σαμαρειτών του Ερυθρού Σταυρού.

 Το 1951 έδωσε εξετάσεις για πρόσληψη στον ΟΤΕ και παρά την επιτυχία του δε διορίστηκε λόγω κοινωνικών φρονημάτων. Την ίδια χρονιά άρχισε να έρχεται σε επαφή με αριστερές οργανώσεις της Καισαριανής και του Βύρωνα και γνωρίστηκε με τη Μαρίκα Κουζινοπούλου, την οποία παντρεύτηκε το 1961.

 Το 1952 έγινε μέλος της ΕΔΑ, πήρε μέρος στην ίδρυση του πρώτου πολιτιστικού συλλόγου της Καισαριανής (Φ.Ε.Ν.) και γράφτηκε στο τμήμα πολιτικών επιστημών του Παντείου Πανεπιστημίου. 

Η πολιτική του δραστηριότητα δεν του επέτρεψε να συνεχίσει τις σπουδές του πέρα από τα δυο πρώτα χρόνια. Το 1954 συλλήφθηκε με το νόμο 509 ως μέλος αριστερής οργάνωσης και καταδικάστηκε σε τετράχρονη κάθειρξη, αρχικά στην Καλαμάτα και στη συνέχεια στην Αίγινα. Στη φυλακή μελέτησε ξένες γλώσσες και στράφηκε στη συγγραφή ποιημάτων και διηγημάτων. 

Αποφυλακίστηκε το 1958 και υπηρέτησε τη στρατιωτική του θητεία ως στρατιώτης γ΄κατηγορίας (μουλαράς). Παράλληλα συνέχισε να ασχολείται με τη συγγραφή. Το 1960 αποστρατεύτηκε και δούλεψε σε εργοστάσιο πλαστικών ειδών, αρχικά ως πλασιέ και στη συνέχεια στο πρατήριο. 

Μετά το γάμο του μετακόμισε στο Βύρωνα, ενώ παράλληλα η κριτική στάση του απέναντι στο Κόμμα οδήγησε σε ρήξη των σχέσεών του με την Αριστερά. Από το 1964 ως το 1967 διετέλεσε δημοτικός σύμβουλος Καισαριανής και ενίσχυσε σημαντικά τις δραστηριότητες της Φ.Ε.Ν. 

Το 1966 κορυφώθηκε η διένεξή του με την Αριστερά και ο Χάκκας στράφηκε προς μια επιχείρηση με κορνίζες και μινιατούρες, από κοινού με το φίλο του Ασημάκη Νηστικούλη. Με την επιβολή της απριλιανής δικτατορίας συλλήφθηκε και κρατήθηκε για ένα μήνα στα κρατητήρια του αστυνομικού τμήματος Παγκρατίου. Από το 1969 άρχισε η περιπέτεια της υγείας του που ξεκίνησε από καρκίνο στα νεφρά και κατέληξε στον πνεύμονα. Τα τρία τελευταία χρόνια της ζωής του ταξίδεψε για εξετάσεις στο Λονδίνο, το Παρίσι, την Ελβετία, το Μιλάνο και τη Γερμανία. 

Το 1970 ο θίασος Βήματα του Θανάση Παπαγεωργίου ανέβασε το μονόπρακτο έργο του Χάκκα Ενοχή στο θέατρο Φλόριντα. Πέθανε στο Διαγνωστικό Νοσοκομείο Πειραιώς σε ηλικία σαράντα ενός χρόνων. 

Ο Μάριος Χάκκας ανήκει στη μεταπολεμική γενιά των Ελλήνων λογοτεχνών. Η πρώτη του εμφάνιση στη λογοτεχνία πραγματοποιήθηκε με το Όμορφο καλοκαίρι, συλλογή ποιημάτων γραμμένων στο διάστημα που μεσολάβησε από τη φυλάκισή του ως την πραγματοποίηση της έκδοσης το 1965. Ο ποιητικός λόγος του Χάκκα είναι άμεσος και βιωματικός, κινείται στα πλαίσια της δραματικής γραφής που υιοθέτησαν πολλοί ποιητές της γενιάς του ‘30 και εκφράζει την επιτακτική ανάγκη του δημιουργού να ξεφύγει από την απάνθρωπη πραγματικότητα που αντικειμενικά βίωνε. 

Ένα χρόνο αργότερα εξέδωσε την πρώτη του συλλογή διηγημάτων με τίτλο Τυφεκιοφόρος του εχθρού, η οποία ανήκει στην παράδοση του μεταπολεμικού ρεαλισμού με σαφή ιδεολογικό προσανατολισμό και έντονη την παρουσία ιστορικών και βιωματικών στοιχείων. Με τη συλλογή Ο μπιντές και άλλες ιστορίες συντελείται μια σαφής στροφή -φυσικό επακόλουθο της ψυχολογικής επίδρασης που άσκησε στο Χάκκα η αρρώστια του αλλά και η ρήξη του με το κομμουνιστικό κόμμα- προς μια ωριμότερη γραφή, αφαιρετική, με επιρροές από το ρεύμα του υπερρεαλισμού στην τραγική διάστασή του και ενδεικτική της αγωνίας του συγγραφέα μπροστά στο θάνατο αλλά και της απογοήτευσής του στη θέαση του μάταιου της ζωής και της ιδεολογίας στο σύγχρονο κόσμο.

 Στον ίδιο χώρο ανήκει και το τελευταίο του έργο - δεν πρόλαβε να το δει τυπωμένο - Το κοινόβιο, αλλά και τα τρία θεατρικά του μονόπρακτα. 1. Για περισσότερα βιογραφικά στοιχεία του Μάριου Χάκκα βλ. Ζήρας Αλεξ., «Χάκκας Μάριος», Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό 9β. Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών, 1988, Κούσουλας Λουκάς, «Μάριος Χάκκας», Η μεταπολεμική πεζογραφία · Από τον πόλεμο του ’40 ως τη δικτατορία του ‘67 Η΄, σ.86-99. Αθήνα, Σοκόλης, 1988 και Σταυροπούλου Έρη, «Χρονολόγιο Μάριου Χάκκα (1931-1972)», Διαβάζω 297, 28/10/1992, σ.22-25, όπου περισσότερα στοιχεία.

Ενδεικτική Βιβλιογραφία
• Αργυρίου Αλεξ., «Το πνευματικό και καλλιτεχνικό 1972», Νεοελληνικός Λόγος, σ.239-241. Αθήνα, 1973.
• Βαρίκας Βάσος, Κριτική για το Τυφεκιοφόρος του εχθρού, Το Βήμα, 13/11/1966.
• Βαρίκας Βάσος, Κριτική για το Ο μπιντές και άλλες ιστορίες, Το Βήμα, 24/1/1971.
• Γκόρπας Θωμάς, «Συνέχεια-Χάκκας θύμα και μετά θάνατον», Panderma, 6/5/1973.
• Ζήρας Αλεξ., «Χάκκας Μάριος», Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό 9β. Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών, 1988.
• Καζάκος Αντώνης, «Από τη Μέθη στο Παραμύθιασμα και στην καθοδήγηση του Καρότου · Το Κοινόβιο του Μάριου Χάκκα», Σπουδή3, 5/1981, σ.33-48.
• Καζαντζής Τόλης, Κριτική για το Ο μπιντές και άλλες ιστορίες, Εξάντας 1, 1/3/1972, σ.66-67.
• Καζαντζής Τόλης, «Το πεζογραφικό έργο του Μάριου Χάκκα», Διαγώνιος 4, 1/4/1973, σ.70-72.
• Κλάρας Μπάμπης, Κριτική για την Ενοχή, Βραδυνή, 14/4/1970.
• Κοτζιάς Αλεξ., Κριτική για το Κοινόβιο, Το Βήμα, 15/8/1972 (=Μεταπολεμικοί πεζογράφοι · Κριτικά κείμενα, σ.299-303. Αθήνα, Κέδρος, 1982.
• Κούρτοβικ Δημοσθένης, «Μάριος Χάκκας», Έλληνες μεταπολεμικοί συγγραφείς· Ένας κριτικός οδηγός, σ.250-251. Αθήνα, Πατάκης, 1995.
• Κούσουλας Λουκάς, «Μάριος Χάκκας», Η μεταπολεμική πεζογραφία · Από τον πόλεμο του ’40 ως τη δικτατορία του ‘67Η΄, σ.86-99. Αθήνα, Σοκόλης, 1988.
• Λεοντάρης Βύρων, Κριτική για το Όμορφο καλοκαίρι, Επιθεώρηση Τέχνης22, 9/1965, αρ.128, σ.203-205.
• Μαρκόπουλος Θανάσης, Τα πρόσωπα του δράματος στο πεζογραφικό έργο του Μάριου Χάκκα. Θεσσαλονίκη, 1995.
• Μάριος Χάκκας· Κριτική θεώρηση του έργου του (συγκεντρωτικός τόμος κριτικών και δοκιμίων για το έργο του Χάκκα). Αθήνα, Κέδρος, 1979.
• Μενδράκος Τάκης, «Ο Μάριος Χάκκας και η σύντομη πικρή του απολογία», Επίκαιρα, 31/1/1980 (τώρα και στον τόμο Μικρές δοκιμές· Κριτικά σημειώματα & άρθρα, σ. 60-63. Αθήνα, Σοκόλης, 1990).
• Μηλιώνης Χριστόφορος, «Μάριου Χάκκα, Το ψαράκι της γυάλας», Γράμματα και Τέχνες59, 9-12/1989, σ.3-7 (τώρα και στο Με το νήμα της Αριάδνης · Μεταπολεμική πεζογραφία · Ερμηνεία κειμένων, σ.125-137. Αθήνα, Σοκόλης, 1991).
• Στασινοπούλου Μαρία, «Δε θέλω χρόνο, ζωή θέλω…», Διαβάζω20, 5/1979, σ.70-72.
• Τσίρκας Στρατής, «Στήλη - Μάριος Χάκκας», Συνέχεια2, 4/1973, σ.53-58.
Αφιερώματα περιοδικών
• Καθρέφτης3, 10/1972, σ.6-9.
• Αντί77-78, 6/8/1977, ετ.Β’, σ.23-50.
• Η λέξη16, 7-8/1982.
• Περίπλους12 (Ζάκυνθος), Χειμώνας 1987, ετ.Γ΄.
• Διαβάζω297, 28/10/1992.

Εργογραφία
(πρώτες αυτοτελείς εκδόσεις) 1

Ι. Ποίηση
• Όμορφο καλοκαίρι. Αθήνα, ιδιωτική έκδοση, 1965.
ΙΙ. Διηγήματα
• Ο τυφεκιοφόρος του εχθρού. Αθήνα, ιδιωτική έκδοση, 1966 (και β’ έκδοση συμπληρωμένη Αθήνα, Κέδρος, 1972).
• Ο μπιντές και άλλες ιστορίες. Αθήνα, Κέδρος, 1970.
• Το κοινόβιο. Αθήνα, Κέδρος, 1972.
ΙΙΙ. Θέατρο
• Ενοχή (μονόπρακτα). Αθήνα, Κέδρος, 1971.
ΙV.  Συγκεντρωτική έκδοση
• Μάριου Χάκκα, Άπαντα· Εικόνες Τάκη Σιδέρη. Αθήνα, Κέδρος,1978 (και έκδοση γ΄ συμπληρωμένη, Αθήνα, Κέδρος, 1986). 

1. Για αναλυτικότερα εργογραφικά στοιχεία του Μάριου Χάκκα βλ. Σταυροπούλου Έρη, « Μάριου Χάκκα», Διαβάζω297, 28/10/1992, σ.61-62.


________________
(Πηγή: Αρχείο Ελλήνων Λογοτεχνών, Ε.ΚΕ.ΒΙ.).
http://www.biblionet.gr/author/7149/%CE%9C%CE%AC%CF%81%CE%B9%CE%BF%CF%82_%CE%A7%CE%AC%CE%BA%CE%BA%CE%B1%CF%82